Toolkit
In de Toolkit staat alles
wat een journalist moet weten
In de Toolkit staat alles
wat een journalist moet weten
Een belangrijke term in de journalistiek is ‘bron’. Een bron is de oorsprong van de informatie. Dat kan bijvoorbeeld een website zijn, een interview met iemand, een (radio) programma of een krant. Ook zijn er persbureaus die allerlei persberichten vrijgeven, zoals het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP.nl). Veel nieuwsmedia maken gebruiken van het ANP Dit is een goede bron. Je hebt goede en minder goede bronnen: goede bronnen – zoals het ANP – zijn bronnen die je bijna altijd kunt vertrouwen. Een aantal verschillende soorten bronnen zijn bijvoorbeeld: persbureaus, kranten, organisaties, internet, personen, social media en onderzoek. Als je niet zeker bent of jouw bron de waarheid brengt, is het geen goede bron. Je kunt de informatie dan alsnog wel gebruiken, maar je moet de informatie alsnog op andere manieren controleren.
In dit lespakket leer je verschillende nieuwsitems maken, namelijk:
Het nieuwsbericht
Het betoog
De column
De fotoreportage
De nieuwsvideo
Een nieuwsbericht is een geschreven artikel, dat als doel heeft om de lezer op een snelle en duidelijke manier op de hoogte te brengen van het nieuws. Alle vijf de W’s en de H zijn er duidelijk in terug te vinden. Dit betekent dat je niet om de feiten heen draait, maar dat lezers direct kunnen begrijpen wat er aan de hand is.
Het betoog is een overtuigende tekst, waarin een journalist op een zakelijke manier de lezer probeert te overtuigen van zijn mening. In een betoog wordt altijd een stelling neergezet, bijvoorbeeld: ‘De leeftijd waarop je kunt beginnen met je rijbewijs, moet verlaagd worden naar 17 jaar’ waarna de journalist redenen (dat noemen we argumenten) opsomt waarom hij het eens is met deze stelling. Ook schrijft hij op waarom mensen het er niet mee eens zouden kunnen zijn, maar hij vertelt meteen waarom deze mensen ongelijk hebben.
In kranten en op nieuwssites geven journalisten soms in een aparte kolom (daar komt het woord column vandaan) hun mening over iets actueels. Dat commentaar schrijven ze op een eigen, persoonlijke manier. Vaak doen columnisten dat op een humoristische manier of op een geërgerde manier. Ze zijn in ieder geval niet zakelijk. In een column hoef je niet alle W’s en de H te verwerken van datgene dat je wilt beschrijven, maar je moet ze wel weten, zodat jij er je eigen, persoonlijke column over kunt schrijven.
De fotoreportage is een verzameling van een aantal foto’s over een onderwerp. Het wordt in kranten en op websites vaak gebruikt om verslag te doen van een evenement. Een festival, zoals Lowlands bijvoorbeeld. Maar het kan ook een verzameling van foto’s zijn, afgeleid van het nieuws. Als er steeds meer mensen naar de Voedselbank gaan, kan een fotograaf een ‘kijkje achter de schermen’ nemen met zijn camera. Of wanneer in het nieuws komt dat bejaarden steeds minder bezoek krijgen, kan een fotograaf mooie foto’s maken van opa’s en oma’s, die alleen in hun huis zitten.
Het bijzondere van de fotoreportage is dat de lezer het gevoel krijgt dat hij of zij er bijna zelf is. Het lastige is dat je bijna zonder woorden een verhaal vertelt. De teksten (de kop, lead en fotobijschriften) die je wél schrijft, zijn extra belangrijk.
De nieuwsvideo is een verslag dat de journalist zelf heeft gefilmd. Videojournalisten gaan met hun camera weleens naar een bijzonder evenement, zoals de première van een film of wachten bij de Rechtbank als de rechter uitspraak doet over een bijzondere zaak. Ook gaan journalisten weleens op bezoek bij speciale mensen of nemen ze een kijkje achter de schermen bij een organisatie of school. In een nieuwsvideo worden beelden van het evenement of bezoek afgewisseld met interviews.
Omdat je met je camera (of misschien film je wel met je telefoon) het oog bent voor de kijker, is het belangrijk om van tevoren te bedenken wat je in beeld wilt brengen. Dat noem je een ‘shotlist’. Je schrijft op wat je wilt opnemen en in welke ruimte. Ook is het belangrijk om van tevoren te bedenken wat je zou willen vragen, als je een interview doet. Wanneer de video online geplaatst wordt, moet er ook een stukje tekst bij geplaatst worden, waarin kort omschreven staat (1 à 2 regels), waar de video over gaat.
